Opvoeden: twee kanten van de navelstreng
Sinds een jaar heeft Phoenix Opleidingen een nieuwe workshop in zijn aanbod voor ouders en opvoeders: opvoeden: de twee kanten van de navelstreng. Mirjam Dirkx, één van de trainers, schrijft over wat haar als moeder én als dochter inspireerde tot het ontwikkelen van deze workshop.
Ik neem jullie even mee in een van mijn driejarige groepen. Elk jaar, zo rond het vijfde blok in het eerste jaar over script, golft de schrik opeens door de ruimte. Dan begint de betekenis van het verleden op het heden tastbaar te worden en dringt de vraag ‘wat doe ik mijn kinderen eigenlijk aan?’ zich op. Ook ikzelf herinner me dat besef nog zo levensecht. Terwijl ik alles zo goed mogelijk poogde te doen voor mijn eigen allerliefsten, ervoer ik plotsklaps hoeveel impact mijn ouders met hun voorbeeldgedrag nog steeds op mij hadden, decennia later. Onmacht, angst en wanhoop streden ieder om hun eigen voorrang, en dat onderdrukte ik onmiddellijk met een innerlijke geruststelling ‘als ik weet hoe het niet moet, dan weet ik ook hoe het wel moet!’. Natuurlijk een schijnhouvast, een vermeende adempauze in alle ontdekkingen die nog volgden, want het leven houdt zich niet aan als-dan-redenaties. Kinderen ontwikkelen zich nu eenmaal binnen de beperkingen van hun nest en moeten daar later goed- of kwaadschiks ook weer uitbreken. Of, zoals mijn toenmalige opleider Sander het nuchter verwoordde: ‘Gun je kinderen hun eigen struggles.’
Maar hoe gun je je kinderen hun eigen struggles en kun je liefdevol naast ze blijven staan? Terugkijkend op de jaren met mijn kinderen vond ik dat me dat op veel vlakken echt goed was afgegaan, maar toen mijn oudste naar haar studentenkamer vertrok en zich binnen een veeleisende opleiding staande probeerde te houden, vielen de telefoontjes met mijn opeens zo kwetsbare stoere kind me zwaar. Alsof ik opeens weer in de tijd en in mijn eigen twijfels werd teruggeworpen. Ik was destijds ook die onzekere adolescent op een kunstvakopleiding, maar ik had haar toch zoveel weerbaarder opgevoed? Ze was toch zoveel opener en mondiger, ze kon toch goed aangeven wat ze nodig had? En als dat zo was, dan zou haar leven toch iets makkelijker moeten zijn? Ik geloofde blijkbaar stiekem nog steeds in de magie van als-dan. Wreed vond ik het, dat ik haar zo dichtbij had zien opbloeien en nu niets meer kon doen dan een luisterend, onmachtig oor te bieden op verre, verre afstand. Alsof de navelstreng nogmaals ruw was doorgesneden en er geen wolk van een baby in mijn handen lag, maar slechts een leeg nest.
Achterom kijkend in de tijd, was ik weer even de dochter. Ik zag mijn eigen moeder wat stuurloos achterblijven in het lege huis. Wat wilde ik daar destijds graag van weg, te pijnlijk en een sta-in-de-weg voor de honger naar mijn eigen leven. Precies daar was ikzelf nu ook aanbeland. Op de tussenplek, kijkend naar de twee kanten van de navelstreng. Dochter van een moeder en moeder van een dochter. Louterend, die tijdloze plek. Mijn ogen werden zachter en mijn hart rustiger, beseffend dat niemand ontkomt aan de stromen van het leven. Ik niet, mijn moeder niet... en ook mijn dochter niet.
In workshop Opvoeden: de twee kanten van de navelstreng kijken we vanuit een systemisch perspectief naar opvoedvraagstukken. Hoe breng je je kinderen groot, met alles wat je zelf geleerd én gemist hebt in het leven? Hoe doe je dat in samengestelde gezinnen? Wat geef je bewust en onbewust, gewild en ongewild door? In deze workshop leer je om het ‘moeilijke’ gedrag van het kind te zien als een vraag aan jou. Hoe weerspiegelen zij jouw ervaringen? En wat heeft dat te maken met de andere kant van de navelstreng, die van jou als kind naar je eigen ouders? Rust aan de ene kant biedt ruimte aan de andere kant.
